“Şey” daima ayrı yazılır

  • Her şey
  • Çok şey
  • Bir şey

“Sever” daima bitişik yazılır

  • Vatansever
  • Yurtsever
  • Hayvansever

“Grup” ve “Gurup” farklı anlamda iki kelimedir

  • Grup: İnsan topluluğu anlamında kullanılır.
  • Gurup: Güneşin batması anlamında kullanılır.

“Bir” kelimesi belirsizlik bildiriyorsa bitişik sayı bildiriyorsa ayrı yazılır

  • Birtakım insanlar (belirsizlik)
  • Bir takım elbise (sayı)

Kurum ve kuruluş adlarına gelen ekler, kesme işaretiyle ayrılmaz

  • Türkiye Büyük Millet Meclisine
  • Türk Dil Kurumundan
  • Gençlik ve Spor Bakanlığının

İstisnai durum: Avrupa Birliği’ne

Sık karşılaşılan kelimelerin yazımı

  • Filim – Film
  • Komidin – Komodin
  • Gardolap – Gardırop
  • Orjinal – Orijinal
  • Döküman – Doküman
  • Demiryolu – Demir yolu
  • Havayolu – Hava yolu
  • Hoşgeldin – Hoş geldin
  • Sağol – Sağ ol
  • Herkez – Herkes

İlk iki sesi ünsüz olan kelimelerden yalnızca şu kelimelerde araya ünlü girer

  • Tıraş
  • Kılavuz
  • Kulüp

Baş ikilemeyse ayrı; diğer durumlardaysa bitişik yazılır

  • Baş başa (ikileme)
  • Başa baş (ikileme)
  • Başhekim
  • Başbakan
  • Başçavuş
  • Başkişi

Üleştirme sayıları asla rakamla yazılmaz

  • 5’er (Yanlış)
  • Beşer (Doğru)

Ara yönler isimden önceyse büyük; isimden sonraysa küçük yazılır

  • Güneybatı Anadolu’da (isimden önce)
  • Anadolu’nun güneybatısı (isimden sonra)

“G/Ğ” yazımında sık yapılan hatalar

  • Öğe – Öge
  • Doğmatik – Dogmatik
  • Prağmatik – Pragmatik
  • Proğram – Program
  • Topografya – Topoğrafya

“Her” kelimesi yalnızca bu üçünde bitişik yazılır

  • Herhalde
  • Herhangi
  • Herkes

Alt-Üst yer adı bildirmiyorsa daima bitişik yazılır

  • Akşamüstü (Yer bildirmediği için bitişik yazılır.)
  • Yer altı (Yer bildirdiği için ayrı yazılır.)

Küçük harfle yapılan kısaltmalarda, gelen ek kelimenin açılımına; büyük harflerle yapılan kısaltmalarda, gelen ek kısaltmanın okunuşuna göre gelir.

  • TL’nin (Büyük harf olduğu için kısaltmanın okunuşu dikkate alınır.)
  • kr’un (Küçük harf olduğu için kelimenin okunuşu dikkate alınır.)

“Birçok” ve “Birkaç” daima bitişik yazılır

“ki” bağlacının ve “-ki” ekinin yazımı

  • Türkçede üç çeşit “ki” vardır: Bağlaç olan “ki” sıfat yapan “–ki” ve zamir olan (ilgi zamiri) “–ki”.
  • Bağlaç olan “ki” daima ayrı yazılırken sıfat yapan “-ki” ve zamir olan “-ki” eklendiği sözcüğe bitişik yazılır.
  • Dilimizdeki bu üç farklı “-ki” birbirleriyle karıştırılmaması için şu pratik yöntemleri uygulanmalıdır.

Zamir olan “–ki”

  • Cümle içerisinde “ki” ‘den sonra “ler” çokluk ekini getirebiliyorsanız o “ki” zamir olan –“ki” ’dir.
  • Ayrıca zamir olan “ki” ‘nin bir ismin yerini tuttuğunu ve genellikle zamirlerin üzerine geldiğini de unutmayın.

Örnek: Onun çektiği kısa film, seninki(ler)nden iyi olmuş.

Görüldüğü gibi cümle içerisinde geçen “ki” zamirinden sonra “ler” ekini getirdiğimizde cümlenin yapısında herhangi bir bozukluk meydana gelmiyor. Öyleyse bu “ki” ilgi zamiridir.

Sıfat olan “–ki”

Sıfat yapan “ki” sıfat tamlaması kurar. Pratik olarak önündeki isme “hangi” sorusunu yönelterek bulur ve diğer “ki” ’lerden ayırt edebilirsiniz.

Örnek: Vizyondaki filmleri de listeye ekler misin? (Hangi filmler?)

Görüldüğü gibi sıfat yapan “ki” ’yi alan sözcüğün hemen önündeki isme “hangi?” sorusunu yöneltebiliyoruz. Öyleyse bu “ki” sıfat yapan “ki” ’dir ve eklendiği sıfata daima bitişik yazılır.

Bağlaç olan “–ki”

Bağlaç olan “ki” daima ayrı yazılır. Diğer “ki” ekleriyle karıştırmamak için cümleden çıkartırız, cümlenin yapısında ciddi bir bozukluk olmuyorsa o “ki” bağlaç olan “ki” ’dir. Ayrıca bağlaç olan “ki” ’nin daha vurgulu söylendiğini de göz önünde bulundurmak gerekir.

Örnek: Duydum ki yeni bir diziye başlamışsın. (Duydum yeni bir diziye başlamışsın.)

Görüldüğü gibi bağlaç olan “ki” cümleden çıkartıldığında cümlenin anlamında bir daralma olsa da yapısında ciddi bir bozukluk olmuyor, öyleyse bu “ki” ’ler bağlaçtır ve daima ayrı yazılır.

Bağlaç olmasına rağmen kalıplaşarak bitişik yazılan “ki”

  • Sanki
  • İllaki
  • Mademki
  • Belki
  • Oysaki
  • Hâlbuki
  • Çünkü
  • Meğerki

“de” bağlacının ve “de” bulunma durum ekinin yazımı

“de” “da” bağlacı da tıpkı “ki” bağlacı gibi ayrı bir sözcük olduğu için daima ayrı yazılır. Bulunma durum eki olan “-de,-da, -te,-ta” ise eklendiği sözcüğe bitişik yazılır.

Pratik olarak birbirinden şu şekilde ayırt edilir:

Cümle içerisindeki “de” ’yi çıkartırız. Eğer cümlenin yapısında bir bozukluk olmuyorsa o “de” bağlaçtır. Cümlenin yapısı bozuluyorsa o “de” bulunma durum ekidir.

Örnek 1: Film de izleyeceğim. (Film izleyeceğim.)

Görüldüğü gibi bağlaç olan “de” cümleden çıkartıldığında cümlenin yapısında bir bozukluk olmuyor.

Örnek 2: O sanatçıyı filmde gördüm. (O sanatçıyı film gördüm.)

Görüldüğü gibi bulunma durum eki “de” cümleden çıkartıldığında cümlenin yapısı bozuluyor.

Bağlaç olan “de, da” kesinlikle “te, ta” biçiminde yazılmaz

  • Oyuncu kadrosunda filmin senaristi te yer alıyor. (yanlış)
  • Oyuncu kadrosunda filmin senaristi de yer alıyor. (doğru)

Bağlaç olan “de, da” bir özel isimden sonra gelirse kesme işaretiyle ayrılmaz

  • Örnek: Görkem’de film izleyecek. (yanlış)
  • Görkem de film izleyecek. (doğru)

“mi” soru edatının yazımı

“mı, mi, mu, mü” soru edatı eklendiği sözcükten her zaman ayrı yazılır, kendinden sonra gelen ekler soru edatına bitişik yazılır.

  • Bulut’un önerdiği diziyi izledin mi?
  • Film eleştirisi mi yazdın?


Soru edatı olan “mı, mi, mu, mü” ile fiilden fiil yapan olumsuzluk eki olan “ma, me” ’nin darlaşmış biçimi birbiriyle karıştırılmamalıdır. Cümleden “mi” ’yi çıkartıp cümleyi tekrar okuduğumuzda cümledeki soru anlamının kaybolmadığını sadece olumsuzluğun kaybolduğunu görürüz. Cümleye soru anlamını katan “mi” değil, “niçin” sözcüğüdür.

Örnek: Niçin filmi izle(mi)yorsun? (bitişik yazılır)

Soru edatı olan “mı, mi, mu, mü” cümleye soru anlamından başka anlamlar da katabilir.

  • Sana iyi mi iyi bir film önereceğim. (pekiştirme göreviyle kullanılmış)
  • Bu diziyi de izledin mi konuyu daha iyi anlarsın. ( Şart/Koşul koyma)
  • Tüm bunları ben mi izlemişim? (reddetme, kabullenmeme)